პრაქტიკის კვლევა

ა ნ გ ა რ ი შ ი

პედაგოგიური კვლევა  ,,მოსწავლეთა მეტაკოგნიტური უნარების დადგენადა განვითარების ხელშეწყობა“

შესავალი

     2016 წლისშემოდგომიდანდაიგეგმაკვლევამოსწავლეთამეტაკოგნიტურიუნარების

დადგენისადაგანვითარებისხელშეწყობისმიზნით. კვლევაშიმონაწილეობამიიღოსსიპწალკისმუნიციპალიტეტის, სოფ. ბედიანისსაჯაროსკოლისმოსწავლეებმა, მასწავლებლებმადამშობლებმა.

წინამდებარეანგარიშიმოიცავსმნიშვნელოვანინფორმაციასსწავლისპროცესისდროსმოსწავლეთამეტაკოგნიტურიუნარებისფლობისშესახებ, აქცენტსაკეთებსარსებულსაჭიროებებზე, მოსწავლეთამიერმიღებულიცოდნისტრანსფერზეპრაქტიკაში.

კვლევისშედეგადმიღებულიინფორმაციაშესაძლებელიაგამოყენებულიქნასსხვაპედაგოგებისმიერპრაქტიკისგაუმჯობესებისმიზნით. ამასთანვე, კვლევისანგარიშიმნიშვნელოვანიდოკუმენტიაამმიმართულებითშემდგომინაბიჯებისდაგეგმისათვის. ვიმედოვნებთ, კვლევისშედეგებიდაეხმარებადაინტერესებულკოლეგებსსამომავლოინიციატივებისგანხორციელებაში, რაცთავისმხრივშეუწყობსმოსწავლეთააკადემიურიმოსწრებისდონისამაღლებას.

კლასშიმოსწავლეთააკადემიურიმოსწრების  დაბალანმკვეთრადგანსხვავებულდონესგანაპირობებსმოსწავლეებში სასწავლო უნარ-ჩვევების განვითარების დაბალი დონე. მასწავლებლის ხელშეწყობიტ საჭიროა მოხდეს ამ უნარ-ჩვევების შეძენა და შემდგომში სასწავლო პროცესში გამოყენება. ამ პროცესის ერთ-ერთი მთავარი ხელშემშლელი ფაქტორია ის მომენტი, რომ არხდებაფოკუსირებაპრობლემაზე, არასწორადორიენტირებულისაქმიანობებიკი,  ვერახდენსპოზიტიურგავლენასმოსწავლეთაშედეგებზე.ამის გამო გამოიკვეთა საჭიროება ჩატარებულიყო საფუძვლიანი კვლევა, რომელიც უფრო მეტად დაგვანახებდა სკოლის პედაგოგებს პრობლემის გამოწვევ მიზეზებს, რის შემდეგაც მიზნობრივად დაიგეგმებოდა მთელი რიგი ინტერვენციები. მნიშვნელოვანია ის ფაქტი, რომ ამ პროცესში უშუალოდ ჩართულნი იყვნენ როგორც მასწავლებლები, ასევე მოსწავლეებიც. 

ზემოთქმულიდანგამომდინარე, ეჭვსარიწვევსისეთიაქტუალურიმასალისმოპოვებისსაჭიროება, რომელიცსწორწარმოდგენასშეგვიქმნისამავესკოლაშიმოსწავლეთადამასწავლებელთა, ასევე,მოსწავლეთამშობლებისდამოკიდებულებების, განწყობებისადაპრაქტიკულიმიდგომებისშესახებსასწავლოპროცესისმიმართ.

უნდააღინიშნოს, რომჩატარებულიკვლევისმეშვეობითშეიძლებაშეფასდესთურამდენადაქვთმოსწავლეებსგაცნობიერებულიმათიროლისასწავლოპროცესში, ამპროცესისდროსაუცილებელიუნარ-ჩვევებისფლობისადაგამოყენების, მათიპრაქტიკულცხოვრებაშიგანხორციელებისსაჭიროება და აქტუალურობა.

სკოლა:  სოფ. ბედიანის საჯარო სკოლა

ვადები-ხანგრძლივობა:  2016 წლის 15 სექტემბრიდან 2017 წლის 15 ივნისამდე.

ორგანიზატორები:

Ø  მარიამ მჭედლიშვილი - პედაგოგი (გეოგრაფია)

Ø  ხათუნა კრაველიძე  -  პედაგოგი (ინგლისური)

სამიზნე ჯგუფი: სოფ. ბედიანის X კლასის მოსწავლეები (საშუალო საფეხური).

მიზანი:  

მოსწავლეთააკადემიურიმიღწევებისგაუმჯობესებაზეორიენტირებულიპედაგოგიურიპრაქტიკისანალიზი. პროფესიულიგანვითარებისდაგეგმვამოსწავლეთააკადემიურისაჭიროებებისგათვალისწინებით,  რაცგულისხმობსმათიარსებულიცოდნისდადგენასდაიმცოდნისადაუნარებისგამოკვეთას, რომელიცსაჭიროაესგ-ითგათვალისწინებულიშედეგებისმისაღწევად.  კვლევისა  დასწავლებისინოვაციურიმეთოდებისგამოყენებასასწავლოპროცესსადა  პროფესიულიგანვითარებისეფექტურიგეგმისშემუშავებაში. შედეგზეორიენტირებულისწავლებამოსწავლეთაინდივიდუალურიშესაძლებლობების  გათვალისწინებით.

მასწავლებელთა კვლევისათვის საჭირო ძირითადი რესურსები:ფლიპჩარტი , თაბახის ფურცლები, ფერადი ქაღალდები, კონვერტები, მარკერი, დიპლომები, პროექტორი, სკანერი,ნოუთბუქი, პრინტერი, პლანშეტი.

ლიტერატურის მიმოხილვა

პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევის მიზანია, მასწავლებელს დაანახოს თუ რა მიდგომები გამოიყენოს მოსწავლეებში სწავლა-სწავლების ხარისხის გასაუმჯობესებლად, რომელიც შემდგომში მას დაეხმარება მოსწავის სწავლის პროცესის დაგეგმვასა და წარმართვაში.

უზნაძისპედაგოგიურიკონცეფცია 1910-1916 წლებშიჩამოყალიბდა. ესიყოერთიანმეთოდოლოგიურსაფუძველზეაგებულიშეხედულებათასისტემა, რომელიცმოიცავდაყველაძირითადიპედაგოგიურიცნებისზუსტგანმარტებას. ასეთიფილოსოფიურ-ფსიქოლოგიურისაფუძველიდაედოერთიანიდააქტი­ურიპიროვნებისროგორცაღზრდისობიექტისიდეას. იდეას, რომელ­იცშემდეგგანწყობისთეორიაშიგადაიზარდა.

ჯერკიდევადრეულნაშრომში “ექსპერიმენტულიპედაგოგიკისშესავალი”, შეიძლებაითქვას, გადაჭრილიიყოპედაგოგიკისძირითადიპრობლემები.

უზნაძის მიხედვით, სწავლის ცნება საკმაოდ ფართოა, რომლის დროსაც მნიშვნელოვანიაარამხოლოდიმჩვევების, უნარებისადაცოდნისშეძენა, რასაცამდროსბავშვიიღებს, არამედმოზარდისძალებისგანვითარებაგანსაზღვრულიმიმართულებით.მაგალითად, ბავშვსვასწავლითწერას. მანუკვეისწავლაასოებისწერა, შემდეგორისიტყვისდაწერაშეძლო. ამპროცესშიისსწავლობსარამხოლოდიმკონკრეტულიასოებისანსიტყვებისწერას, არამედიძენსთავისიკუნთებისგანსაზღვრულიმიმართულებითაქტიურადამოქმედებისუნარს, რაცეხმარებასხვაასოების, სხვასიტყვებისადვილადდაწერაში. ამიტომაა, რომაღარარისაუცილებელიბავშვსსათითაოდყველასიტყვისდაწერავასწავლოთ. წერა-კითხვისმცოდნესთავისუფლადშეუძლიაისეთისიტყვისდაწერაც, რომელიცარათუარასოდესდაუწერია, არამედარცარასდროსგაუგონია.

ჩვენი საკვლევი კითხვარის შესადგენად, გამოვიყენეთ 2016 წლის მარტში „საქართველოს მიმღებ მშობელთა ორგანიზაციის მიერ ჩატარებული ტრენინგის მასალა თემაზე „ბავშვზე ინდივიდუალური ზრუნვის მეთოდები“, სოციოლოგების მიერ შედგენილი ძირითადი საკითხების მიხედვით.

აგრეთვე გამოყენებულ იქნა პრაქტიკის კვლევა „განმსაზღვრელი შეფასების შემოღებით გამოწვეული პრობლემები და გაუმჯობესების გზები“

პრობლემის შერჩევა

კვლევა ,,მოსწავლეთამეტაკოგნიტურიუნარებისდადგენადაგანვითარებისხელშეწყობა“პირველადიქნაჩატარებულისოფ. ბედიანისსაჯაროსკოლაში, მისიშედეგებიხელსშეუწყობსარსებულსკოლაშიამკუთხითწარმოქმნილიპრობლემებისშემდგომაღმოფხვრას.

კვლევა ჩატარდა X კლასში, სადაც მოსწავლეთა რაოდენობა არის 5, მათ შორის 2 მოსწავლე 2016-2017 ს.წ დასაწყისში გადმოვიდა ახლომდებარე სკოლიდან. დასაწყისშივე ადვილი შესამჩნევი იყო, რომ მათი სწავლის დონე იყო სხვა მოსწავლეებთან შედარებით დაბალი. ჩვენს მიერ ჩატარებული პრაქტიკული კვლევა გამომდინარეობ სკოლის საჭიროებიდან, რაც ზემოაღნიშნულმა ფაქტებმა ამ ყოველივემ ნათლად ცხადყო.

    აღსანიშნავია, რომ სასწავლო წლის დასაწყისში მოსწავლეებისთვის დიდ პრობლემას წარმოადგენდა:

Ø  წაკითხული ტექსტის მთლიანობაში აღქმა

Ø  ძირითადი და მეორეხარისხოვანი საკიტხების ერთმანეთისგან გამიჯვნა

Ø  ცოდნის დემონსტრირება/ პრეზენტირება

Ø  პრეზენტაციების შექმნა და წარმოდგენა

Ø  გუნდური მუშაობა

მეთოდოლოგია

ამ თავში წარმოდგენილია ინფორმაცია კვლევის მონაწილეების მუშაობის ეტაპების შესახებ, ასევე განხილულია , კვლევისათვის მონაცემთა შეგროვების მეთდები.

     კვლევის მთავარ კითხვაში აღნიშნული პრობლემების მიზეზების დადგენაში დაგვეხმარება კითხვარები, რომლებიც მოცემულია დანართი 1,2,3,4,5,6 სახით.

      კითხვარების დასახელების ჩამონათვალი:

Ø  დამხარე კითხვარი X კლასის მოსწავლის შეფასებისათვის პედაგოგებისათვის;

Ø  დამხარე კითხვარი X კლასის მოსწავლის შეფასებისათვის მშობლებისათვის;

Ø  მოსწავლეთა ანონიმური გამოკითხვა(ანკეტირება)

Ø  ინტერვიუ - კითხვარი მოსწავლეთა სასწავლო უნარ-ჩვევების გამოსავლენა პედაგოგებისათვის;

Ø  ინტერვიუ - კითხვარი მოსწავლეთა სასწავლო უნარ-ჩვევების გამოსავლენად მოსწავლეთათვის;

Ø  დახურული კითხვარი  მოსწავლეთათვის   -     მოქმედებს   ჩვენზე ?  ....

      აღნიშნულ კითხვებზე პასუხის გასაცემად შევიმუშავეთ კვლევის გეგმა.

კვლევის გეგმა

კვლევის სანდოობის გაზრდის მიზნით მონაცემთა შეგროვების მეთოდებად გამოვიყენე:

Ø  რაოდენობრივი (გამოკითხვა, ანკეტირება);

Ø  თვისებრივი (ინტერვიუ - წერილობითი სახით).

კითხვები  მომზადდა, როგორც X კლასის პედაგოგთათვის და მათი მშობლებისათვის. გამოკითხვაში მონაწილეობდა 3 პედაგოგი, რომელიც გაკვეთლების ჩასატარებლად შედის ზემოთ აღნიშნულ კლასში. მათი დამოკიდებულებებისა და შეხედულელბის გაზიარება მნიშვნელოვანი ფაქტორი იქნება კვლევის მიმდინარეობის პროცესში. მშობლებთაგან გამოკითხვაში მონაწილეობა მიიღო  - 3 მშობელმა და 2 მეურვემ. მოსწავლეებს კითხვარები გავატანეთ სახლში. მათ ჰქონდათ 2-5 დღე კითვარების შესავსებად და დასაბრუნებლად. მიგვაჩნია, რომ მიღებული კითხვარები ზოგად წარმოდგენას ქმნის მშობლების დამოკიდებულების და მოსაზრებების გასაგებად მათ შვილების უნარებთან დაკავშირებით. ყველა კითხვარი დაგვიბრუნდა შევსებული სახით.

ანონიმური გამოკითხვა  - ანკეტირება  ვაწარმოეთ X კლასის მოსწავლეებთან, რომელთაც დაევალათ ანონიმურად ამოერჩიათ ერთი კონკრეტული მასწავლებელი და ანკეტის კითხვების მიხედვით შეეფასებინათ დახურული და ღია კითხვების საშუალებით;

ინტერვიუმ  სკოლის პედაგოგებთან საშუალება მოგვცა განგვესაზღვრა მათი დამოკიდებულება საკუთარი სასწავლო პრაქტიკის მიმართ, მოსწავლეებთან კი თუ როგორ აღიქვავენ ისინი საკუთარ შესაძლებლობებს და უნარებს. ინტერვიუ წერილობითი სახით მოგვცა X კლასის ყველა მოსწავლემ.

ფოკუსირებული დაკვირვება გაკვეთილზე  განხორციელდა ინტეგრირებული გაკვეთილის მსვლელობის დროს, როდესაც მათ დაევალათ წარედგინათ წინასწარ მომზადებული პრეზენტაციები. მათ მიერ განხორციელდა რამოდენიმე აქტივობის დემონსტრირება, რის საფუძველზეც მოხდა მონაწილე მასწავლებლების მიერ განმავითარებელი კომენტარების გაცემა.

მეორადი მონაცემების ანალიზი - მოსწავლეთა სასწავლო უნარების დასადგენად შევაგროვეთ ინტერექტიული პრეზენტაცის დროს შესრულებული აქტივობების ხელნაწერები, აგრეთვე მოსწავლეთა მიერ დაწერილი უკუკავშირის დამადასტურებელი დოკუმენტები, რომლებმაც საშუალება მოგვცა დაგვედგინა თუ რამდენად ფლობდნენ და შემდგომ განავითარეს მეტაკოგნიტური უნარები.

კვლევის მიმდინარეობა:

Xკლასშიმოსწავლეთააკადემიურიმოსწრების  დაბალანმკვეთრადგანსხვავებულიდონის გამო გადავწყვიტეთ ჩაგვეტარებინა კვლევა - ,,მოსწავლეთა მეტაკოგინიტური უნარების დადგენისა და განვითარების ხელშეწყობა“. ამ მიზნით ორი საგნის მასწავლებელმა (გეოგრაფია, ინგლისური) ჩავატარეთ ინტეგრირებული გაკვეთილი თემაზე - ,,ბუნებრივი და ანთროპოგენული ძეგლები“. გაკვეთილმა ნათლად წარმოაჩინა მოსწავლეებში სწავლის დონის ამაღლებისთვის საჭრო უნარ-ჩვევების ცოდნისა და გამოყენების დაბალი დონე. კონკრეტულად, თითოეულმა მოსწავლემ შექმნა და წარადგინა თემასთან დაკავშირებით პრეზენტაცია Microsoft PowerPoint-ის ფორმატში (ქართულ და ინგლისურ ენაზე). შემდგომ ჩართული იქნენ რამოდენიმე აქტივობაში. გაკვეთილის ბოლოს შეავსეს მოსწავლეთა უკუკავშირის ფორმა და მოხდა მასწავლებელთა მხრიდან მოსწავლეებზე ზეპირი განმავითარებელი შეფასების მიცემა. დასკვნით ეტაპზე დაევალათ ზემოთ ხსენებულ თემაზე კედლის გაზეთის გაკეთება.

მონაცემთა ანალიზი

გამოვლენილი პრობლემებიდან გამომდინარე მოსწავლეებში სასწავლო უნარ-ჩვევების განვითარების/დახვეწის მიზნით დავგეგმეთ შემდეგი აქტივობები:

აქტივობა 1.

პირველ ეტაპზე  მასწავლებელებისთვის შედგა კითხვარი ზემოთხსენებული სოციალური ჯგუფის მიერ შედგენილი სატრენინგო მასალის საფუძველზე. კითხვარი,,დამხარე   კითხვარი X კლასის მოსწავლის შეფასებისათვის“ გადავეცით 3 მასწავლებელს,რომლებიც არიან ამ კლასის მოქმედი პედაგოგები და  აქვთ წარმოდგენა ამ მოსწავლეების მდგომარეობაზე სწავლასთან მიმართებაში. კვლევის შედეგების სრულყოფის მიზნით ჩავთვალეთ, რომ ამ პედაგოგების გამოცდილების გაზიარება იქნებოდა ხელშემწყობი წინაპირობა(დანართი 1).

დამხმარე კითხვარის საშუალებით, დადგინდა მასწავლებელთა შეფასებები მოსწავლეთა არსებული ცოდნისა და მდგომარეობის შესახებ, კერძოდ შემეცნებითი და ემოციური განვითარების დონე, სკოლაში მათი სოციალიზაცია და ქცევა და საშინაო დავალების მომზადების ხარისხი და დონე. მასწავლებლებმა თავიანთი მოსწავლეების შემეცნებითი განვითარების დონე უმეტეს შემთხვევაში კარგად/საშუალოდშეაფასეს  და ხაზი გაუსვეს აღქმა-გაგების, მახსოვრობის ხანგრძლივობის, ყურადღებისა და კონცენცენტრაციისა და ჯგუფური მუშაობის უნარის დაბალ დონეს.

      ნახ. 1.   მასწავლებლის შეფასება მოსწავლეთათვის

აქტივობა 2.

მშობელსა და სკოლას შორის არასრულყოფილი და არაეფექტური კომუნიკაცია ხელს უშლის მასწავლებელს დროულად მიაწოდოს ინფორმაცია აკადემიური მიღწევის, დისციპლინის, პიროვნული პრობლემებისა თუ წარმატებების შესახებ. საჭიროების შემთხვევაში, შეხვდეს დაინტერესებულ მშობელს და მიაწოდოს მას მოსწავლესთან და სკოლაში მიმდინარე პროცესებთან დაკავშირებული ინფორმაცია,მაგრამ იმის გამო რომ ეს კონტაქტი მცირეა ან საერთოდაც არაა მშობელი თითქმის არ ღებულობს მონაწილეობას შვილის სასკოლო ცხოვრებაში (დანართი 2).

ზემოთხსენებული მეთოდის საშუალებით დამუშავდა კითხვარი მშობლებისთვისაც, რომლებიც ინდივიდუალურად აფასებდნენ თავიანთი შვილების შესაძლებლობებს.

კითხვარის შევსების მიზანი იყო სისტემასთან დაკავშირებით მშობლების დამოკიდებულების (ზოგადი ფონის) შესწავლა, რაც დაგვეხმარა კვლევის სწორად წარმართვასა და  კითხვარის მომზადებაში.

კითხვარი  ,,დამხარე   კითხვარი X კლასის მოსწავლის შეფასებისათვის“მომზადდა ყველა მოსწავლის მშობლისა და კანონიერი მეურვისათვის. დროის დაზოგვის მიზნით კითხვარები ყველა მშობელს გაეგზავნა სახლში და მეორე დღეს უკან დააბრუნეს შევსებული სახით.

     ნახ. 2.   მშობელთა შეფასება მოსწავლეთათვის

აქტივობა 3.

მოსწავლეებს დაევალათ ინდივიდუალურად  ემსჯელათ, რამდენად ასრულებს კონკრეტულად მათ მიერ ანონიმურად  შერჩეული მასწავლებელიჩამოთვლილ ქმედებებს, მოენიშნათ დიახ/არა პრინციპით თითოეული წინადადება და მოეყვანათ შესაბამისი მაგალითი არგუმენტად,რისთვისაც შესავსებად გადაეცათ ,,მოსწავლეთა ანონიმური გამოკითხვა“ - ანკეტა (დანართი 3).

ანკეტის საშუალებით დადგინდა, რომ მოსწავლეები უმეტეს შემთხვევაში პოზიტიურად აფასებენ მასწავლებელთა საქმიანობას მათთან მიმართებაში. მათი აზრით, მასწავლებელი სასწავლო პროცესში ხშირად ამხნევებს პასიურ მოსწავლეებს, ცდილობს მათ ჩართვას და გააქტიურებას, იძლევა მკაფიო ინსტრუქციებს, თავაზიანია და გამოხატავს პატივიცემას თითოეული მოსწავლის მიმართ, განმუხტავს კონფლიქტურ სიტუაციებს. მოსწავლეები აღნიშნავენ, რომ მათ მიერ შერჩეული მასწავლებელი ნაწილობრივ მუშაობს წინასწარ შემუშავებული ნორმების მიხედვით, ასევე პრობელა აქვთ საგაკვეთიო დროის მართვაში.

მნიშვნელოვანია აქვე ავღნიშნოთ, რომ მოსწავლეები მკვეთრად უარყოფითად არცერთ პუნქტში არ აფასებენ მათ მიერ შერჩეულ მასწავლებელს, რაც თავის მხრივ დადებითი მოვლენაა მასწავლებელთა შეფასების კუთხით.

        ნახ. 3.   მოსწავლეთა ანონიმური ანკეტირება.

აქტივობა 4.

მოსწავლეთა სასწავლო უნარ-ჩვევების გამოსავლენად ჩამოვართვით წერილობითი ინტერვიუ,როგორც მასწავლებლებს, ასევე X კლასის მოსწავლეებს(დანართი 4 . და დანართი 5 ). ინტერვიუში ჩართული იყო დირექტორი და 4 მასწავლებელი. ინტერვიუ შევადგინეთ საკველვი კითხვებიდან და ქვეკითხვებიდან გამომდინარე, რაც თავის მხრივ უზრულველყოფს კვლევის მონაცემთა შეგროვების ობიექტურობასა და სანდოობას. ინტერვიუში შემავალი კითხვები წარმოადგენს მასწავლებელთა თვითშეფასებას და იმ კონკრეტულ მეთოდებს, რომლითაც გააუმჯობსებდნენ თავიანთ სასწავლო პრაქტიკას და ამასთან დაკავშირებით რა რეკომენდაციებს შეიმუშავებდნენ კოლეგა მასწავლებლებისათვის.

ინტერვიუდან გამომდინარე, მასწავლებლები დადებითად აფასებენ თავიანთ სასწავლო პრაქტიკას და შეიმუშავებენ ყველა იმ საჭირო მეთოდებსა და მიდგომებს, რაც მათ ეხმარებათ პოზიტიური შედეგის მიღებაში. უკეთესი შედეგების მისაღებად, კი მასწავლებლებს მეტი ინფორმაციის გაცნობა, თანამედროვე სასწავლო მეთოდების შემუშავება და პროფესიული გაწნვითარების ტრენინგებზე დასწრებით მიაჩნიათ.

მოსწავლეებთან ინტერვიუს გზით დავადგინეთ, მოსწავლეთა თვითშეფასების დონე, დასწავლის მათეული მეთოდები, პრეზენტაციის უნარი ახალი მასალის გაგებისა და დამახსოვრების დროის ხანგრძლივობა, ასევე დრო, რომელსაც ისინი კონკრეტული საგნის სწავლას უთმობენ. ინტერვიუზე დაყრდნობით, შეგვიძლია ვიმსჯელოთ, რომ მოსწავლეები უმეტეს შემთხვევაში არასაკმარის დროს უთმობენ კონკრეტული სასწავლო მასალის დასწავლას, შესაბამისად, ნაკლებია მათი დამახსოვრების დროც, ნაწილობრივ ახერხებს ნასწავლი მასალის პრაქტიკაში ტრანსფერს.

აქტივობა 5

ჩვენს მიერ შედგენილ იქნა ინტერაქტიური პრეზენტაცია თემაზე „ სწავლის სტრატეგიები“, სადაც მრავლად იყო ისეთი აქტივობები, რომლებშიც მოსწავლეები იყვნენ  უშუალოდ ჩართულები. ზოგადად, აქტივოებებიდან გამომდინარე დავასკვენით, რომ მათზე პოზიტიურად მოქმედებს წახალისება, დაჯილდოვება, შექება, მიღწეული წარმატება და სხვ. ხოლო მათთვის უარყოფითი ფაქტორია დასჯა, შიში, მუქარა, დამცირება, ძალადობა(დანართი 6).

ნახ. 4.  მოქმედებს ჩვენზე? .....

ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი აქტივობა იყო, კარიკატურის გაფერადების საშუალებით მათ მიერ სკოლიდან წაღებული ცოდნის რაოდნებოვრივი შესაბამისობა, რამაც აჩვენა, რომ ცოდნას იღებენ, მაგრამ დამახსოვრების დროის ხანგრძლივობა არის საშუალოზე ოდნავ მეტი.

მოცემულისურათიგააფე-რადეშენსმიერსკოლიდანწაღებულიცოდნისრაოდენობისშესაბამისად

დასკვნით ეტაპზე, მოსწავლეებს დაევალათ, კვლევის ორგანიზატორებისთვის მიეცათ უკუკავშირი წერილობითი სახით, სადაც მიმოიხილავდნენ პედაგოგების მიერ გაწეული სამუშაოსა და მათ მიერ განხორციელებული აქტივობებს. მოსწავლეებმა ძირითადად პოზიტიურად შეაფასეს და ჩამოთვალეს ის ძირითადი უნარ-ჩვევები, რომლებიც მთელი სასწავლო წლის განმავლობაში შეიძინეს და გამოიყენეს სასწავლო პროცესში.

კვლევის მიგნებები

მონაცემთაანალიზისასგამოიკვეთარამდენიმემნიშვნელოვანიმიგნება:

v  მოსწავლეთააკადემიურიმოსწრებისდაბალანმკვეთრადგანსხვავებულიდონესგანაპირობებსმოსწავლეებშისასწავლოუნარ-ჩვევებისგანვითარებისდაბალიდონე.

v  მოსწავლეებსბოლომდეგაცნობიერებულიარაქვთმათიროლისასწავლოპროცესში, ამპროცესისდროსაუცილებელიუნარ-ჩვევებისფლობისადაგამოყენების, მათიპრაქტიკულცხოვრებაშიგანხორციელებისსაჭიროებადააქტუალურობა.

v  მოსწავლეებსუჭირთნასწავლიცოდნისწარმოჩენა, პრეზენტირებადაპრაქტიკაშიტრანსფერი.

v  წაკითხულიტექსტიდანძირითადიდამეორეხარისხოვანიინფორმაციისმოძიება.არხდებაფოკუსირებაპრობლემაზე, არასწორადორიენტირებულისაქმიანობებიკი, ნაწილობრივდარიგშემთხვევებშივერახდენსპოზიტიურგავლენასმოსწავლეთაშედგებზე.

შესაძლო ინტერვენციები

კვლევის პროცესში მიღებული ინფორმაციის და მონაცემების ანალიზის საფუძველზე ინტერვენციის მიზნით დავგეგმეთ რამოდენიმე აქტივობა, რომელშიც გამოვიყენეთ მასწავლებელთა ტრენინგის 3 მოდულის  ,,ათასწლეულის გამოწვევის ფონდის“ მასალა.

Ø  ინტეგრირებული გაკვეთილი (ბუნებრივი და ანთროპოგენული ძეგლები);

Ø  სწავლის სტრატეგიები (ინტერექტიული პრეზენტაცია მოსწავლეთათვის);

Ø  დედამიწის დღე ( ღონისძიება);

Ø  კედლის გაზეთი;

Ø  პროექტი - ,,რა, სად, როდის?“.

Ø  ამ აქტივობების ამსახველი ფოტო  მასალა განთავსებულია მითითებულ ბლოგის მისამართებზე:

Maricuci.blogspot.com;   Khatuna908.blogspot.com.

განხორციელებული ცვლილებელი

მიღებულიშედეგებისსაფუძველზეშევარჩიეთდაგანვახორციელეთშემდეგიცვლილებები:

v  „სწავლისსტრატეგიები“ (ინტერექტიულიპრეზენტაციამოსწავლეთათვის); ამსახისინტერვენციითმოსწავლეებსდავეხმარეთთვითშეფასებისუნარისგანვითარებასადაამაღლებაში. მნიშნველოვანიაავღნიშნოთ, რომპრეზენტაციაარიყოლექციურიტიპის , არამედმოსწავლეებიაქტიურადიყვნენჩართულნი. ვფიქრობთ, რომეფექტური, მიზნობრივიდაამასთანვესახალისოაქტივობებითდასახულმიზანიმივაღწიეთ, კერძოდმოსწავლეებმადაადგინესმათთვისუფროშედეგიანიდაეფექტურისასწავლოსტრატეგიები.

v  „დედამიწისდღე“ ( ღონისძიება); ღონისძიებადაიგეგმაერთობლივადგეოგრაფიისადაინგლისურისმასწავლებლებისორგანიზებით, რომელიცმიზნადისახავდამოსწავლეთაერთ-ერთიძირითადპრობლემისპრეზენტირებისუნარ-ჩვევბისგანვითარებისხელშეწყობას, კედლისგაზეთებისგაკეთებას, რაცხელსშეუწყობდაკრეატიულიმიდგომებისგანვიტარებასმოსწავლეებში, გუნდურმუშაობასადათანამშრმოლობითსწავლას, რაცგაგვიყვანდაკვლევისსაბოლოომიზანზე, კერძოდგანვიტარებულიყომოსწავლეთამეტაკოგნიტურიუნარ-ჩვევბი.

v  კედლისგაზეთი;კედლისგაზეთზემუშაობამხელიშეუწყომოსწავლეთაჩართულობისხარისხისგაზრდას, დაინტერესებასადაჯგუფურიმუშაობისგანვითარებას.

v სასწავლო პროექტი - ,,რა, სად, როდის?“. პროექტი „რა, სად, როდის?“ ეფექტურიინსტრუმენტიგახდამოსწავლეთამოტივაციისამაღლებისკუთხით, გაზარდამათიინტერესიკონკრეტულადგეოგრაფიის, როგორცერთ-ერთიმნიშვნელოვანისაგნისსწავლისკუთხით.

რეკომენდაციები

კვლევის წევრებმა შეიმუშავეს რეკომენდაციები მოსწავლეებში მეტაკოგნიტური უნარების დადგენისა და გაუმჯობესების მიზნით.

რეკომენდაციები შემდეგნაირად ჩამოაყალიბეს:

1.      საჭიროა თანამშრომლობის გაღრმავება პედაგოგსა და მოსწავლეს შორის:

Ø  თანამშრომლობა X კლასის მოსწავლეებსა და მასწავლებლეს შორის ( შემუშავდეს X კლასის მოსწავლეთათვის მთელი რიგი აქტივობების დაგეგვისა და განხორციელების გრაფიკი);

Ø  შეფასების შეთანხმებულ სისტემაზე შეთანხმება (X კლასის მასწავლებლები შეთანხმდებიან კონკრეტულ საგანში განმავითარებელი შეფასების სისტემაზე);

Ø  მოსწავლეთაგან უკუკავშირის მიღბის მიზნით მინი-კითხვარის, ანონიმური ანკეტირების და ა.შ. ფორმების შემუშავება;

Ø  პედაგოგები გაეცნონ პროფესიული უნარების განვითარებისათვის ტრენინგ - ,,ათასწლეულის გამოწვევის ფონდი“ სამივე მოდულის მასალას, მასწავლებლის სახლის მიერ გამოქვეყნებულ შესაბამის ლიტერატურას და ა.შ.

2.      სასურველია, X კლასში პედაგოგებისა და მოსწავლეების მიერ ერთმანეთის გაცნობის შეგუების მიზნით, პირველ სემესტრში , ჩაატარონ ისეთი აქტივობები (მოსწავლეებში პრეზენტაციის შექმნის სწავლა ,სასწავლო მასალის პრეზენტაციის,  ინდივიდუალური და ჯგუფური მუშაობისათვის უნარების განვითარება და სხვა), ხოლო მეორე სემესტრში შეძენილი უნარების დანერგვის მიზნით ღონისძიებაში , სასწავლო პროექტში მონაწილეობა , კედლის გაზეთის შექმნა და ინდივიდუ-ალურად შემაჯამებელი მასალის პრეზენტირება.

ინტერვენციის შეფასება

ჩვენიშეფასებისმიზანსწარმოადგენდაგაგვეგო:

v რამდენადიმოქმედაკვლევისჯგუფისმიერგანხორციელებულმააქტივობებმა;

v მიაღწიათუარაკვლევისინიციატორმამასწავლებლებმაძირითადმიზანს, განევითარებინათმოსწავლეებისათვისსასწავლოუნარ-ჩვევები;

v დაეხმარებათთუარამოსწავლეებსმიღებულიგამოცდილებააკადემიურიმოსწრებისგაუმჯობესებისკუთხით;

v კვლევისპორცესისდადებითიდაუარყოფითიმხარეებიდამოსწავლეთაშეფასებები. ამკითხვებზეპასუხისმისაღებადმოსწავლეებისგან, რომლებიცმონაწილებოდნენკვლევაში, ავიღეთწერილობითიუკუკავშირი, სადაცაღწერდნენგანხორციელებულიაქტვობისშედეგებსდათვითშეფასებასაკეთებდნენ.

დასკვნა

 ჩატარებული პრაქტიკული კვლევის საფუძველზე (კვლევა მოიცავდა პრობლემის შესწავლის, სასწავლო პროცესისათვის აუცილებელი უნარების დადგენისა და  შემდგომში  მათი პრაქტიკაში დანერგვის ეტაპებს) .შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ X კლასში მოსწავლეებში მეტაკოგნიტური უნარების მეტნაკლებად ფლობის მიზეზებია:

Ø  პედაგოგთა და მოსწავლებს შორის ინფორმაციის გაცვლის ნაკლებობა;

Ø  X კლასის მოსწავლეთა შემადგემლობის ცვლილება (გადმოვიდნენ სხვა საჯარო სკოლიდან) , რაც განსვავებული სასწავლო უნარების ფლობით გამოვლინდა;

Ø  სხვადასხვა აქტივობებში მოსწავლეთა მონაწილეობის დაბალი სიხშირე;

Ø  ზეპირი განმავითარებელი შეფასების ზოგადი  კომენტარების ნაცვლად, კონკრეტული სახით ფორმულირება.

 აღნიშნული პრობლემების აღმოსაფხვრელად გადაიდგა გარკვეული ნაბიჯები. გატარებული ინტერვენციების შეფასებისას გამოვლინდა,რომ მათი უმრავლევობა შედეგიანი იყო.

მომავალში ვგეგმავთ აღნიშნულ კლასში სამოდელო გაკვეთლების ჩატარებას, რათა მოსწავლეებმა მიღებული უნარ-ჩვევები განამტკიცონ და უფრო სრულყონ სასწავლო პროცესში.

გამოყენებული ლიტერატურა: 

მასწავლებლის სატრენინგო მასალა - ,,პრაქტიკის კვლევა“;

ტრენინგი - ,,ათასწლეულის გამოწვევის ფონდი, 3 მოდული“;

ტრენინგი -  ,,საქართველოს მიმღებ მშობელთა ორგანიზაციის“ მიერ დამუშავებული მასალა;

http://mastsavlebeli.ge/?p=2546;   -   ,,უზნაძის  თეორია და პედაგოგიკა  ‘’ (2012 წ.);

https://mix.office.com/watch/5lkpevz5h303   - ,,პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევა“ , ლ. ჯიმშელეიშვილი (2016 წ.);

https://www.slideshare.net/mylenss/ss-15892201-,,როგორ ვიმუშაოთ პედაგოგიურ კვლევებზე“, მ.გიორგაძე (2013 წ.);

მასწავლებლის პედაგოგიური კვლევის

ორგანიზატორების ელ. ფოსტა:  maricuci@gamil.com; khatunakravelidze908@gmail.com

მასწავლებლის პედაგოგიური კვლევის

ორგანიზატორების  ბლოგი:maricuci.blogspot.com;khatuna908.blogspot.com